İçinde bulunduğumuz çağda teknolojik aygıtları kullanıp anlayabilmek oldukça önemli. Hem gündelik hayat hem de profesyonel iş hayatında tekno-matematik okuryazar olabilmek bize çeşitli olanaklar sağlayabilir. Bu nedenle tekno-matematik okuryazarlık (TmO) dersinin müfredata eklenmesi oldukça önemli konu.
21 Şubat 2025
Matematik okuryazarlığı altında bir kavram olarak ortaya çıkan tekno-matematik okuryazarlık, insanların ihtiyaç duyduğu matematiksel ve teknolojik becerilerin birleşimini ifade ediyor. Günümüzde bu gelişmelerden uzak kalmamak ve artık gündelik yaşamda yer alan çeşitli araç gereçleri kullanabilmek için teknoloji okuryazarı olabilmek önemli. Matematiksel becerilerin de insanların analitik düşünme becerisine katkısı düşünüldüğünde teknoloji ve matematik kavramlarının birbirinden ayrılmaz bir bütün olduğunu görmek mümkün.
Kocaeli Üniversitesi Eğitim Fakültesi araştırmacıları tarafından hazırlanan “Matematik Okuryazarlığına Yeni Bir Bakış: Tekno-Matematik Okuryazarlık” isimli çalışmada, uluslararası literatürde yer alan ve Türkiye’de de yeni bir kavram olan tekno-matematik okuryazarlık konusunda temel tanımlamalara ilişkin bir değerlendirme yapılıyor. Literatürde yeni bir kavram olan tekno-matematik okuryazarlığın tanımlanması ile eğitim sistemi içerisinde, işverenler ve alan yazında çalışma yürüten araştırmacılar açısından bir farkındalık yaratılabileceği belirtiliyor.
Kaynak: Freepik
Kocaeli Üniversitesinden Öğr. Gör. Dr. Barış Demir,, yüksek lisans öğrencileri Habibe Betül Ekici, Sema Zekiye Balı ve Şerife Uysal, tekno-matematik okuryazarlığın bilgi ve yetkinlik olmak üzere iki bileşenden oluştuğunu belirtiyor:
Araştırmacılar tekno-matematik okuryazarlığın, kişinin teknoloji destekli matematik becerilerini kullanma yeteneği ile ilgili bir çağrışım olduğunu ifade ediyor. Bu çağrışım özellikle matematik alanıyla ilgili olmakla birlikte diğer bilim dallarını da içeriyor. Diğer okuryazarlık tanımlarından farklı olarak tekno-matematik okuryazarlık, teknoloji ve matematik alanlarındaki temel kavramları anlama, kullanma ve yorumlama gibi beceri alanlarını temsil ediyor.
Araştırmacılara göre tekno-matematik okuryazarlık, bireylerin gündelik yaşamlarında etkin bir şekilde hareket edebilmelerini sağlıyor. Dijital çağda önemli bir beceri olan bu okuryazarlık türü ile bireyler kişisel ve profesyonel hayatta başarılı olmaları için gerekli olan niteliklere sahip oluyor. Tekno-matematik okuryazarlık, matematiksel düşünme becerilerini geliştirme, veri analizi yapma, teknolojiyi etkinleştirme gibi unsurları içeriyor. Araştırmacılar, bu unsurlar sayesinde matematiksel kavramların da daha iyi anlaşılabileceğini kaydediyor.
Profesyonel yazılımları kullanma, teknik verileri/grafikleri analiz etme, bulmacalara/ problemlere yaratıcı çözümler üretebilme ve teknik çizimleri anlama gibi becerileri kapsayan tekno-matematik okuryazarlık gündelik yaşamda bireylere birçok avantaj sağlayabiliyor.
Kaynak: Matematik Okuryazarlığına Yeni Bir Bakış: Tekno-Matematik Okuryazarlık
Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi’nde yayınlanan çalışmada, matematik ve teknolojinin kesişimine ilgi duyan bireylerin tekno-matematiksel okuryazarlık olarak tanımlanan becerileri kazanmalarının oldukça önemli olduğuna vurgu yapılıyor. Araştırmacılar, gündelik hayatta, okulda ya da iş yerinde bu becerilere sahip olmanın bir avantaj olacağını ifade ediyor.
Araştırmada, tekno-matematik okuryazarlığın müfredata eklenmesi konusunda şu ifadelere yer veriliyor:
“Öğrencileri okullarda zorluklarla yüzleşmek ve talep edilen becerilerle donatmak için yükseköğrenim müfredatında TmO kategorisinin uygulanması önem taşımaktadır. Üniversitelerde matematik eğitiminin kökleri mesleki görevlere ve ürünlere dayandırılarak ve TmO temel öğrenme hedefleri arasında yer alabilir.”
Kaynak: Freepik
Kocaeli Üniversitesi araştırmacıları, tekno-matematik okuryazarlık kavramını tanımlayabilmek için daha fazla araştırma yapılması gerektiğinin altını çiziyor. Kavramın tanıtılması ve daha çok anlaşılması araştırmacılara fikir verebilir. Bu bakımdan araştırmacılar, yapılan çalışmanın yönlendirici nitelikte olduğunu kaydediyor.
Araştırmacılar, farklı yaklaşımlar ve bunların uygulamalarını içeren deneysel araştırmaların da yapılabileceğini belirtiyor. Yurtdışında yapılan çalışmaların katılımcılarını genellikle mühendisler oluşturuyor. Ülkemizde de benzer çalışmaların hem mühendislik eğitiminde hem de diğer branşlarda farklı değişkenler ve yöntemler kullanılarak yapılabileceğinin altı çiziliyor. Ayrıca araştırmacılar: “Son olarak ve en önemlisi, tekno-matematik okuryazarlığını tanımlamanın eğitimcilere ve politika yapıcılara kararlar verirken yardımcı olacağı(nın) umulmakta” olduğunu ifade ediyor.
#matematik #teknoloji #tekno-matematikokuryazarlık