Su kıtlığı, gelişmekte olan birçok ülkede büyük problemlere sebep oluyor. Yağış yoğunluğuna bağlı olarak yağmur suyu potansiyeli bir su kaynağı olabiliyor. Yağmur suyu hasadı, mevcut su tedarik sisteminin yetersiz olduğu alanlarda yüzey ve yeraltı kıt su kaynaklarını takviye etmenin önemli yollarından biri olarak görülüyor. 14 Mart 2025

Cumhuriyet, toplumun her kesiminde yenilik arzusunu körüklüyor, Batı ile entegrasyon (uyum) hedefine doğru hızla ilerliyordu. Cumhuriyet’in getirdiği yenilikler, yalnızca siyasi alanda değil, sosyal ve kültürel yaşamda da büyük değişiklikler yaratıyordu. Eğitimde yapılan reformlar, kadınların toplumdaki yerinin güçlenmesi, modern giyimin ve yaşam tarzının benimsenmesi gibi birçok alanda köklü dönüşümler yaşanıyordu. Bu dönüşümün en çarpıcı yansımalarından biri de Cumhuriyet Balolarıydı.

Dünya nüfusunun hızlı artışı ile iklim değişikliklerinin etkileri, kentleşme ve sanayileşme gibi faktörler doğal kaynaklar üzerinde olumsuz etkilere yol açıyor. Böylece hızla artan su talebine karşı suyun yanlış kullanımı ve küresel ısınma nedeniyle kullanılabilir su kaynaklarını giderek azalması gündeme geliyor.

Giresun Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nden Prof. Dr. Erkan Kalıpcı, Arş. Gör. Nihal Genç ve Giresun Meslek Yüksek Okulu’ndan Doç. Dr. Volkan Başer’in yaptığı “Coğrafi Bilgi Sistemi Kullanarak Yağmur Suyu Hasadının Değerlendirilmesi: Giresun Üniversitesi Kampüs Örneği” adlı araştırma konuyla ilgili örnek bir çalışmanın bulguları ile dikkat çekiyor. Çalışmaya göre yağmur suyu hasadı alternatif içme ve kullanma suyu kaynağı oluşturması ve kentsel yağmur suyu oluşturması; bitkisel ürünlerin yetiştirilmesinde sulama suyu olarak kullanılması ve kentsel yağmur suyu akışı miktarında azaltım sağlaması sebebiyle önem kazanıyor. Böylece Yağmur Suyu Toplama Sistemleri (YSHS), kentsel su stresinin kötüleşmesini hafifletmek için basit ve etkili bir yaklaşım olarak kabul ediliyor.

Grafik: Su Stresi ve Kıtlığı Seviyeleri

Yağmur suyu toplama sistemi popülerlik kazanıyor

YSHS genellikle geçirimsiz bir çatı yüzeyi, bir depolama tankı ve çatı ile tank arasında bulunan taşıma sisteminden oluşuyor. Kuraklık endişesi ile bazı ülkeler yapılacak evlerde YSHS sistemini zorunlu kılıyor. Yapılan son çalışmalarda, kentlerde içme suyu talebinin yüzde 25-60 aralığında önemli bir kısmının hasat edilen yağmur suları kullanılarak azaltılabileceği belirtiliyor.

Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi’nde yayımlanan çalışmaya göre kişi başına kullanılabilir su potansiyeli açısından Türkiye su stresi yaşayan ülkeler arasında yer alıyor. Bu nedenle suyun tasarruflu ve optimum bir şekilde kullanılması önem taşıyor.

Ülkemizde yağmur sularının toplanarak yeniden kullanılmasının gerek alternatif su kaynağı oluşturması gerekse atık su kanalizasyon sistemine akan yağmur sularının kanalizasyon hattında oluşturabileceği problemlerin engellenmesi açısından son derece yarar sağlayacağı belirtiliyor.

Prof. Dr. Erkan Kalıpcı, Doç. Dr. Volkan Başer ve Arş. Gör. Nihal Genç’in yaptığı araştırma kapsamında Giresun Üniversitesi kampüslerindeki binaların çatı alanları, çatı türlerinin akış katsayıları ve ortalama yağış miktarı değerlendirilerek toplanabilir su miktarları hesaplanıyor. Giresun Üniversitesi Güre ve Debboy Kampüsleri’ndeki binaların çatılarından yıllık olarak toplamda 43 milyon 185 bin 58,22 litre yağmur suyu hasadı yapılabileceği tespit ediliyor.

Araştırmanın bulguları yağmur hasadıyla toplanabilecek yağmur sularının araç yıkamada, çamaşır yıkamada, tuvalet rezervuarlarında ve yeşil alanların sulanmasında rahatlıkla kullanılabileceğini ortaya koyuyor. 1 metrekare yeşil alan için sulama başına 5 litre su gerektiği kabul edilirse, bu miktarda yağmur suyu ile yaklaşık 8 milyon 637 bin 11,644 mmetrekare alanın sulama ihtiyacı karşılanabiliyor.

Eğer bu yağmur suyunun tamamı tuvaletlerde kullanılıyorsa, kampüslerde 878 kişinin bir yıllık tuvalet suyu ihtiyacı karşılanabiliyor. Ayrıca bir aracın otomatik yıkama ile 5 dakikada 100 litre su tükettiği göz önüne alındığında, bu potansiyel su miktarıyla 431bin 850 aracın yıkanması mümkün olabiliyor.

Türkiye’nin kullanılabilir su kaynakları giderek azalırken, alternatif su kaynaklarının oluşturulması zorunlu hale geliyor. Bu nedenle, işletilmesi kolay olan yağmur suyu hasadı uygulamalarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Stratejik Planı’na dahil edilerek ülke genelinde yaygınlaştırılması sürdürülebilir çevre yönetimi açısından büyük önem taşıyor.

#yağmursuyuhasadı #sutasarrufu #CBS #Giresun