Sosyal medya tüketim alışkanlıklarımızı değiştiriyor, gençler reklam ve kampanyalardan etkileniyor. Seçil Karaoğlu, 26 Ağustos 2024

Günümüzde ihtiyaçların karşılanmasının yanı sıra çevreye ayak uydurma, bireyin kendini ifade edebilmesi, mevcut tüketim gidişatına uyum sağlama, teknolojik yeniliklerden faydalanma gibi güdülerle tüketim alışkanlıkları da değişiyor. Alışkanlıkların değişiminde dijital tüketim ve sosyal medya uygulamaları büyük öneme sahip. Sosyal medyanın tüketim pazarı durumuna gelmesinde ise alışverişin bir tıklama ile hızlı ve kolayca yapılabilmesi, güvenlik sorunlarının günümüzde nispeten çözülebilmesi, kredi kartı kullanımının yaygınlaşması, özellikle gençlerin birbirlerinden etkilenmesi ve teknolojiye çabuk alışabilmeleri rol oynuyor.



Gençler internet, akıllı telefon, bilgisayar gibi araçları kullanmayı erken yaşta öğrendiklerinden dijital platformları ve sosyal medya uygulamalarını kullanarak ürün tüketimi yapmaya çok kolay alışıyorlar. “Kocaeli’de Gençlerin Dijitalleşme ve Sosyal Medya Kullanımının Tüketim Davranışları Üzerindeki Etkileri” konulu araştırmada dijitalleşmenin etkisiyle gençlerin tüketim kültüründeki değişimleri ortaya konuluyor.

Prof. Dr. Ferhat Pehlivanoğlu tarafından gerçekleştirilen araştırmaya göre gençlerin neredeyse tamamı kendisine ait en az bir adet bilgisayar, tablet veya telefona sahip. Türkiye’de sosyal medya kullanımı toplam nüfusun yaklaşık yüzde 70’ine denk geliyor. Araştırmaya göre Kocaeli’nde gençlerin dijitalleşmeye ve sosyal medyaya büyük ölçüde uyum sağladığı ve tüketim kararlarında önemli ölçüde sosyal medya kanallarından etkilendikleri görülüyor.



Türkiye’de yaklaşık 53 milyon kişi günlük ortalama 7,5 saatlerini internette geçiriyor. Bu sürenin yaklaşık 3 saati ise sosyal medyaya ayrılıyor. Prof. Dr. Ferhat Pehlivanoğlu tarafından 15-24 yaş grubu 612 kişi ile gerçekleştirilen çalışmada katılımcıların yüzde 98,1’i en az 1 sosyal medya hesabı olduğunu ifade ediyor. Katılımcıların yüzde 58,2’si gün içinde en az 5 kez, yüzde 32,6’sı 1-3 arası ve yüzde 9,2’si günde bir kez sosyal medya hesaplarını kontrol ediyor. Ayrıca sosyal medyayı en çok zaman geçirmek için kullanıyorlar.

Şura Akademi Dergisi’nde yayınlanan çalışmaya göre tüketim davranışlarında sosyal medya etkisi oldukça yüksek. Katılımcıların yüzde 64,5’i sosyal medyada karşılarına çıkan reklamlara tıklıyor, yüzde 83,3’ü beğendikleri markaların online (çevrimiçi) olarak sundukları indirim günlerini takip ediyor. Öğrencilerin yüzde 91,1’i online/sanal alışverişi tercih ediyor. Ayrıca yüzde 47’si ebeveynlerinin kredi kartıyla alışveriş yapıyor.

Kaynak: Dergipark

Gençlerin tüketim alışkanlıklarında sürü psikolojisi etkili ve önceki nesillere göre online tüketim alışkanlıkları daha yüksek. Yani gençlerin neredeyse tamamı arkadaşlarının sosyal medyadan yaptıkları tüketimleri takip ediyor.

Kaynak: Dergipark

Türkiye 3’üncü sırada

We Are Social Dijital 2023 Global ve Türkiye Raporu’na göre en çok online alışveriş yapan ülkeler Tayland (yüzde 66,8), Güney Kore (yüzde 65,6), Türkiye (yüzde 64,6), Meksika (yüzde 64,5), Çin (yüzde 62,7) olarak sıralanıyor. Türkiye’de online alışverişte tüketicinin satın almasını en çok yüzde 57,3 ile ücretsiz teslimat etkilerken, yüzde 27,1 ile sosyal medya hesaplarındaki beğeniler veya iyi yorumlar rol oynuyor. Ayrıca kullanıcıların yeni marka, ürün ve hizmetleri keşfetmelerinde yüzde 36,8 ile en çok sosyal medya reklamları etkili.

Kaynak: omgiletisim

Kadınlar daha fazla etkileniyor

Araştırmaya göre online alışveriş sitelerini kadınlar daha çok kullanıyor. Sosyal medyada karşılarına çıkan reklamlardan, indirim ve kuponlardan daha fazla etkileniyorlar. Ayrıca marka takibi ve yorum geri bildirimlerinde de kadınlar daha aktif. Yani kadınlar erkeklere göre daha fazla yorum ve geri bildirim yapıyor. Online alışverişte ürün iadesi olanağı ise erkekleri kadınlardan daha çok etkiliyor.

Yüz yüze ve online anket yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmaya göre sosyal medya ürün seçiminde kadınlar üzerinde erkeklere oranla daha etkili. Ancak kadınların ürün seçimlerinde farkındalıkları da daha yüksek. Online alışverişin tüketim kararları etkilerinde ise cinsiyete göre bir farklılık bulunmuyor.

Gençlerin online alışveriş sitesi kullanımı, sosyal medyanın ürün seçimine etkisi, sosyal medyadaki reklamların etkisi, marka takibi ve yorum geri bildirimlerinin etkisi, ürün seçiminde farkındalık ölçümü, online alışverişte indirim/kupon etkisi, tüketim kararlarının etkisi, online alışveriş ve ürün iade/karar etkisi arasında öğrenim durumuna göre farklılık bulunmuyor.

#sosyalmedya #tüketim #online #alışveriş #teknoloji