Kadınların gerçek hayatta işlediği suçlar sinemada karşımıza çıkıyor. Yeşilçam’ın Altın Çağı’nda çekilen filmlere göre kadınlar “masumiyetlerini” korumak için suç işliyor.
13 Aralık 2024
Türk sinemasında film öyküsünün merkezinde kadınların bulunduğu melodramlarda kadınların işlediği suçlar ve nedenleri bilimsel bir çalışmada incelendi. “Türk Melodram Sinemasında Kadın Suçlular” adlı çalışmaya göre kadın karakterler en çok namus nedeniyle cinayet suçu işliyor. Bu filmlerde kadınlar namuslarına yönelik iftiraları, fiziksel veya psikolojik bir şiddet sonucunda yaşanılanları unutmuyor ve mutlaka intikam alıyor. Ayrıca kadınlar namusları söz konusu olduğunda işledikleri suçlardan dolayı asla pişmanlık duymuyor, cezasını çekmeye razı oluyor.
Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Doç. Dr. Mehmet Arslantepe ile İstanbul Rumeli Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Bahar Atmaca Demir tarafından gerçekleştirilen çalışmada Ülkü Erakalın, Türker İnanoğlu ve Nejat Saydam’ın yönettiği 166 film ele alınıyor.
Kaynak: Freepik
Evine, çocuklarına bağlı kadın
Sosyal hayat içerisinde suç kavramı her ne kadar kadına yakıştırılamayıp erkek cinsiyeti ile ilişkilendirilse de kadınların da suç işlediği bir gerçek. Ancak çalışmada kadınların özellikle şiddet suçu işleme oranlarının erkeklere göre daha düşük olduğunun da göz önünde bulundurulması gerektiği aktarılıyor. Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü Ceza İnfaz Kurumu istatistiklerinde 2023 yılında hükümlü ve tutukluların yüzde 95,8’ini erkeklerin oluşturduğu görülüyor. Kadınlar çoğunlukla kendilerini korumak için öldürme ve yaralama suçlarını işliyor. Çalışmaya göre bu durum, sanat alanına da yansıyor ve genellikle suçlu kişi erkek olarak karşımıza çıkıyor.
Doç. Dr. Arslantepe ve Dr. Öğr. Üyesi Atmaca Demir Yeşilçam’ın melodram filmlerinde iyi ve kötü ayrımının net olduğunu belirtiyor. Kadın rolleri de ikiye ayrılabiliyor. Çalışmada birinci kategorinin; namuslu, sevgi dolu, evine ve çocuklarına bağlı, haksızlığa uğrasa bile bağışlayan, isyan etmeyen kadın temsili ve ikinci kategorinin ise; kötü niyetli, cinselliğini kullanan, yuva yıkan vamp kadın temsilleri olduğu aktarılıyor.
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi’nde yayınlanan çalışmada incelenen filmlerde kadın karakterler insan öldürme, insan öldürmeye teşebbüs, tehdit, suça iştirak (yardım ve azmettirme) suçlarını işliyor. Bu suçların nedenleri ise “namus, kıskançlık, intikam, aşk ve para”. Yeşilçam filmlerinde genellikle kadın karakterler masum olarak gösteriliyor. Çalışmada bu durum için “Suçların ise yine bu masumluk algısını korumak amacıyla işlendiği ileri sürülebilir” yorumu yapılıyor.
Kaynak: İdeogram
Namus ve intikam için cinayet
Türker İnanoğlu’nun yönettiği 53 filmin izlendiği araştırmaya göre bu filmlerin yüzde 50’sinde cinayet suçu işleniyor. Doç. Dr. Arslantepe ve Dr. Öğr. Üyesi Atmaca Demir, İnanoğlu’nun yönettiği filmlerde kadın karakterlerin yüksek oranda namus ve intikam nedeniyle cinayet suçu işlediklerinin saptandığını belirtiyorlar. Bu filmlerde kadınların suç işleme nedenleri arasında en düşük oranda (yüzde 7 ile) yardım ve azmettirici rolü olduğu belirleniyor. Ancak filmlerin yüzde 77’sinde kadın suçları bulunmuyor.
Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3184600
Kaynak: İdeogram
Suç nedeni olarak “kıskançlık”
Çalışmada ele alınan 59 Nejat Saydam filminde en çok yüzde 33 ile cinayete teşebbüs suçunun işlendiği ve en çok suç işleme nedeninin ise kıskançlık olduğu görülüyor. Kadın suçlarının varlığı ise filmlerin yüzde 71’inde görülmüyor.
Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3184600
Kaynak: İdeogram
En az tehdit suçu işleniyor
Ülkü Erakalın’ın incelenen 54 filminde ise en çok cinayet suçu ve en az tehdit suçu işleniyor. Bu suçların nedenlerinde ise en çok payı namus kavramı alıyor. İncelenen filmlerin yüzde 81’inde kadın suçlarına rastlanmıyor.
Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3184600
Kaynak: İdeogram
Pişmanlık duymuyor
1960-1970 döneminde İnanoğlu, Saydam ve Erakalın’ın yönettiği filmleri ele alan çalışmada 166 filmin tamamında ise en çok yüzde 35 ile adam öldürme, en az yüzde 2 ile yardım suçu bulunuyor. Suç nedenlerinde ise yüzde 24’le namus öne çıkıyor. Kadın suçlarının varlığıysa yüzde 23 olarak belirleniyor.
Kaynak: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3184600
Doç. Dr. Arslantepe ve Dr. Öğr. Üyesi Atmaca Demir: “İncelenen filmlerde kadınların namuslarına yönelik yapılan iftiraları, fiziksel veya psikolojik saldırıları asla unutmadıkları, intikamlarını aldıkları görülmüştür. Aldığı intikamı sonucunda pişmanlık duymayan kadın, cezasına da razı olmaktadır” saptamasını yapıyor. Ancak kıskançlık nedeniyle suç işleyen kadın karakterin üzüntü duyduğu ve ceza evine girmekten korktuğu belirtiliyor. Bazı filmlerde ise kadın karakterin aşk ve kıskançlık nedeniyle kadınlara karşı da suç işlediği ifade ediliyor. Ayrıca “incelenen filmlerdeki kadın suçluluğunun sebeplerinin toplumsal yaşamın bir yansıması olduğu öne sürülebilir” ifadelerine yer veriliyor.
#film #Yeşilçam #kadın #suç
