Mevsimlik tarım işçisi ailelerin çocukları, ekonomik zorlukların yanı sıra hasat döneminde temel hak ve özgürlüklere erişimde ciddi sıkıntılar yaşıyor. Aileleriyle birlikte hasat için yola çıkan çocuklar; barınma, sağlık ve beslenme gibi temel haklar açısından birçok mağduriyetle karşılaşıyorlar. Giresun Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırma, bu çocukların okul, yerel ve ulusal katılım mekanizmalarını tanıma ve kullanma durumlarını incelerken, verilen eğitimlerin çocukların katılım mekanizmalarına dair farkındalıklarını artırdığını ortaya koyuyor. 21 Ekim 2024

Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi nden Doç. Dr. Yasemin Mamur Işıkçı ve Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesinden Dr. Öğr. Üyesi Fatma Hürrem Sünney tarafından yapılan “Bir Eylem Araştırması: Gezici Mevsimlik Tarım İşçisi Aile Çocuklarının Katılım Mekanizmalarını Tanıma Durumlarının Geliştirilmesi" adlı çalışma Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi’nde yayımlandı.

Eylem araştırması olarak yapılan çalışmada, katılımcı gözlem ve görüşme yöntemleri analiz için de içerik analizi yaklaşımı tercih edildi. Araştırmanın çalışma grubunu 2023 Ağustos ayı içinde Ordu’nun Perşembe ilçesinde Giresun Üniversitesi Çocuk Hakları Araştırma Merkezi tarafından yürütülen projeye katılan mevsimlik tarım işçisi ailelerden 130 çocuk oluşturuyor.

Çalışmada, mevsimlik tarım işçisi ailelerinin çocuklarının hasat döneminde aileleriyle birlikte zorunlu olarak göç etmelerinin çocukların gelişimlerini olumsuz etkilediği belirtildi.

Nisan-kasım arasına denk gelen hasat döneminin çocukların okul terki riskini de artırdığı vurgulanan çalışmada, mevsimlik tarım işçisi çocuklarının şikâyet ve taleplerini iletebilecekleri mekanizmaları tanıması, sorunlarının daha görünür hale gelmesini sağlayacağı, çocukların katılım mekanizmalarına dahil olmalarının, onların demokratik süreçlere ve haklarına erişimlerini güçlendirdiği kaydedildi.

Özelikle yerel yönetim düzeyinde çocuk meclisleri gibi yapılar, çocukların kendilerine ifade edebilmeleri ve taleplerini yetkili meclislere iletebilmeleri açısından büyük bir fırsat sunuyor. Bu tür mekanizmaların yaygınlaştırılması ve işleyişlerinin daha kapsayıcı hale getirilmesi, özelikle dezavantajlı gruplardan gelen çocukların katılımını artırmak açısından kritik bir önem taşıyor.

Çalışmada, çocukların yerel yönetim düzeyinde katılımlarına olanak veren ve demokratik bir mekanizma olan çocuk meclislerinin oldukça önemli bir rol aldığı, çocukların katılım hakkına vurgu yapması ve bu haklarının geliştirilmesinde yönelik ihtiyaç tespitinde bulunması, ayrıca konu hakkında verilecek bir eğitimin nasıl etki oluşturacağının belirlenmesi açısından önem taşıdığı aktarıldı.

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin 12. maddesi, çocukların kendi hayatlarını etkileyen kararlarda söz sahibi olma hakkını tanıyor. Çocuklar, eğitim ve temel haklara erişim konusunda yaşadıkları zorluklarla karşı karşıya kalırken, katılım mekanizmaları sayesinde seslerini duyurabiliyor ve sorunlarını yetkililere iletebiliyor.

Kaynak: Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin 12. maddesi

Mevsimlik tarım işçisi çocukların okul, yerel ve ulusal katılım mekanizmalarını tanıma ve kullanma durumlarının incelendiği çalışmada yer alan çocukların, okulda şikayetlerini öğretmen ve müdürlere ilettiği, ayrıca söz konusu eğitimler öncesinde çocuk meclisi ve çocuk hakları il komiteleri ve kamu denetçi kurumunu (KDK) tanımadıklarını söyleyen çocukların eğitim sonrası bu yapılara bilinirliklerinin arttığını dile getirdiği kaydedildi.

Çocuklar eğitim ve katılım süreçlerinde toplumsal katkıya odaklanıyorlar ayrıca kalabalık aile yapısı ve uygun çalışma ortamlarının olmayışı çocukların kişisel gelişimlerini ve eğitim süreçlerini olumsuz etkiliyor.

Genel olarak, araştırma çocukların katılım mekanizmalarını tanımı ve kullanma konusundaki farkındalıklarının eğitimle birlikte arttığını gösteriyor.

#tarım #işçi #çocuk #mevsimliktarımişçisi