Günümüzde gençler zamanlarının çoğunu ekran başında geçiriyor. Saatlerce oyun oynayan ya da sosyal medyada vakit geçiren gençler yaşadıkları çevredeki sosyal hayattan uzaklaşabiliyor. Ekran başında geçen zaman arttıkça sosyalleşme azalıyor ve şiddet eğilimi de artış gösterebiliyor.
Neziha Kartal, 15.07.2024

Neredeyse her gün şiddet haberleriyle karşı karşıya kalıyoruz. Kimi zaman bir topluluğa kimi zamansa bireylere yönelik şiddet örneklerini gündelik hayatta sık sık görüyoruz. Kadınlara, çocuklara, yaşlılara, engellilere, akranlara ve hayvanlara yönelik şiddetin yaygın olduğu bir dünyada sağlıklı, güzel bir gelecekten bahsetmek ise ne yazık ki imkânsız.

Şiddet denildiğinde akla ilk fiziksel şiddet gelse de şiddetin cinsel, psikolojik, yoksunluk, ekonomik ve ihmal türleri de var. Şiddetin görünmeyen yüzü ise şiddet eğilimi. Şiddet eğilimi sadece fiziksel güç kullanımını değil aynı zamanda şiddete yönelik duygu ve düşünceler ile şiddetin meşruluğuna dair düşünceleri de kapsıyor.

Kişinin bireysel özellikleri, ailesi, bulunduğu toplumun yapısı ve medya içerikleri şiddet eğilimini etkiliyor. Aile içi şiddet ve şiddeti meşru gören bir toplum, gelecek nesillerin şiddet eğilimli olmasında büyük bir paya sahip. Gençler ailede, sosyal çevrelerinde veya medyada sürekli şiddetle yüz yüze geliyor. Kocaeli Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Gülşah Tura ve Rümeysa Berna İlhan, “Meslek Lisesi Öğrencilerinde Sosyal Medya ve Bilgisayar Oyunları ile Şiddet Eğilimi Arasındaki İlişki” başlıklı araştırmalarında sosyal medya ve bilgisayar oyunları kullanımı ile meslek lisesi öğrencilerinin şiddet eğilimleri arasındaki ilişkiyi istatistiksel olarak inceliyor. Kaynak: Freepik

Lise öğrencilerinin şiddet eğilimi var

Araştırmacılar, 2022-2023 Eğitim-Öğretim yılında Tekirdağ’daki bir meslek lisesinde 181 öğrenciyle anket çalışması yapıyor. Çalışmada, meslek lisesi öğrencilerinin şiddet eğilim düzeyleri inceleniyor. Ayrıca sosyal medya kullanımı, bilgisayar oyunu kullanımı, cinsiyet, sınıf düzeyi ve aile içi şiddet durumları ile şiddet eğilimi arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı ele alınıyor. Araştırmaya katılan öğrencilerin yüzde 31.5’ini kadınlar, yüzde 68.5’ini erkekler oluşturuyor. “Şiddet Eğilimi Ölçeği” kullanılarak yapılan çalışma sonucunda meslek lisesi öğrencilerinin orta düzeyde şiddet eğilimine sahip olduğu görülüyor. Katılımcıların yüzde 38.10’u düşük, yüzde 37.00’si orta ve yüzde 24.90’ı ise yüksek düzeyde şiddet eğilimi gösteriyor.

Tura ve İlhan, sosyal medya ve bilgisayar oyunlarının gençlerin günlük yaşamlarının sıradan bir parçası haline geldiğinin altını çiziyor. Çalışmada, boş zaman etkinliğinin ötesine geçerek özellikle ergenlerin uzun saatler geçirdiği sosyal medya ve bilgisayar oyunlarının akademik başarıdan sosyal ilişkilere değin pek çok alanda olumsuz etkilere yol açtığı ifade ediliyor. Kontrollü kullanımda güçlük yaşamaları nedeniyle tehlikeli uygulama ve içeriklere maruz kalan ergenlerin, başta bağımlılıklar olmak üzere şiddet ve saldırganlık gibi davranışlar açısından risk grubunu oluşturduklarına vurgu yapılıyor.

Araştırmacılara göre öğrencilerin sosyal medyada geçirdikleri süreler şiddet eğilimi hakkında ipucu veriyor. Çalışmaya katılan öğrenciler içerisinde sosyal medyada geçirdikleri süre 7 saat ve üzeri olanların şiddete eğilim puanlarının sosyal medyada geçirdikleri süre 1 saatten az ve 1-3 saat arası olanlara göre daha yüksek olduğu görülüyor. Öte yandan öğrencilerin kullandıkları sosyal medya uygulamalarıyla şiddet eğilimi arasında ise ilişki bulunmuyor.

Doç. Dr. Tura ve İlhan’a göre sosyal medyada geçirilen süre uzadıkça, insanlar da sosyal ilişkilerden uzaklaşıyor. Bu da insanların iletişim, sorun çözme, çatışma çözme gibi becerilerinde düşüş yaşanmasına sebep olabiliyor. Gençler sosyal medyayı eğlenmek, bilgi edinmek, ders içeriklerine ulaşmak ve arkadaşlarıyla iletişim için kullansalar da süre arttıkça zararlı içeriklere ulaşma ihtimalleri de artıyor.

Çalışmada, benzer bir durumun bilgisayar oyunları için de geçerli olduğu ifade ediliyor. Araştırmaya göre bilgisayar oyunu oynayan öğrenciler oynamayan öğrencilere göre daha fazla şiddet eğilimi gösteriyor. Bilgisayar oyununa ayrılan süre arttıkça öğrencilerin şiddet eğilimleri de artıyor. Sosyal ilişkilerden uzaklaşan gençlerin günlük hayatta yaşıtlarıyla ilişkilerinin azalabildiği belirtiliyor. Ayrıca çevrimiçi bilgisayar oyunlarında kullanılan hakaret, saldırı, düşmanca tavır gibi iletişim şekilleri, çatışma çözme becerisini olumsuz yönde etkileyebiliyor. Bu beceri düşüklüğü de saldırganlık eğilimine sebep olabiliyor. Araştırmanın bir diğer sonucuna göre bilgisayar oyununun türü de şiddet eğiliminde bir etken olarak öne çıkıyor. Aksiyon, macera ve dövüş konulu oyunları tercih eden öğrencilerin şiddet eğiliminin spor, yarış ve simülasyon gibi oyunlar oynayan öğrencilere ve oyun oynamayan öğrencilere göre daha yüksek olduğu görülüyor.

Kaynak: Freepik