Oyunlar çocukların bilişsel, duyuşsal, psikomotor ve sosyal yönlerini geliştirdiğinden hem bilgi ve zekalarını hem de fiziksel ve toplumsal gelişimlerini olumlu yönde etkiliyor. Ayrıca oyun oynayan çocuklar, içinde bulundukları dünyayı keşfedip kendi bilgilerini kendileri inşa ediyor. Bu nedenle, “oyunla öğretim” yaklaşımına ilgi giderek artıyor. Gökçe Baydar, 12 Ağustos 2024
Çocukların fiziksel, motor, dil, bilişsel ve sosyal-duygusal gelişimi için oyun oynamaya ihtiyacı var. Oyunlar özellikle çocukların duygusal gelişimini etkiliyor. Bu nedenle, duyuşsal bakımdan çocuğun sosyalleşmesi, iletişim ve dil becerisini geliştirmesi, kendini düzgün ifade etmesi ve paylaşmayı öğrenmesi gerekiyor.
İnsanlar tarafından her dönemde farklı oyunlar ortaya konuluyor. Oyunları ortaya koyan toplumların değerleri, ilgi alanları, günlük meşgaleleri incelendiğinde oyunların kültürleri büyük ölçüde yansıttığı görülüyor. Böylece kültürel oyunlar, ortaya çıktıkları zamanın uğraş alanlarını ve zihniyetini yansıtıyor.
Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden
Doç. Dr. Mihriban Hacısalihoğlu Karadeniz, Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Baran Kaya ve Trabzon Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi’nden Prof. Dr. Selahattin Arslan’a ait “Geleneksel Çocuk Oyunlarının Matematik Öğretiminde Kullanılmasına İlişkin Sınıf Öğretmeni Adaylarının Görüşleri” adlı çalışmaya göre endüstriyel hayata geçilmesi ve gelişen teknolojik araçların kullanımının oyun araçları haline gelmesi ile geleneksel oyunlardan uzaklaşılıyor. Kültürel miras sayılan geleneksel oyunların yok olmaması ve gelecek nesillere aktarılmasının ise eğitimde bu oyunlara yer verilmesi ile sağlanılabileceği düşünülüyor.
Eski zamanlardan beri yaşamın bir parçası olan oyunlar, sadece çocukların değil, matematikçilerin de ilgisini çekiyor. Özellikle matematiksel oyunlar, çaba harcamayı ve varsayımlar ortaya koymayı, bu varsayımları ispat etmeyi içeriyor.
Çalışmaya göre matematiğin semboller ve kurallarının tek tip ve tutarlı olması, anlamların sembol sıralamasından etkilenmesi, kodlama ve kod çözümü gerektirmesi gibi özellikler öğretme ve öğrenme konusunda öğrencileri zorluyor. Böylece matematiği etkili bir şekilde öğretmenin en önemli yollarından biri ise oyunla öğrenmek.
Çocuklar, oyun oynayarak matematiksel kavramları ve belirli becerileri öğrenebiliyor. Çünkü öğrenciler, oyunları kullanarak gerçekçi ortamlarda kavramlar arasındaki ilişkileri yapılandırıyor.
Çocukların yaparak-yaşayarak-anlayarak öğrenmeleri aktif öğrenmeyi sağlıyor.
Durum çalışması yöntemi ile yapılan araştırmada, sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretiminde geleneksel çocuk oyunlarının kullanılmasına yönelik görüşleri ve algıları derinlemesine bir bütün olarak ve esnek biçimde ele alınıyor. Çalışmada geleneksel çocuk oyunlarının devam etmesinin hem milli hem de dünya çapındaki kültüre çağdaş öğretim yöntemleriyle katkı sağlanacağı düşünülüyor. Böylece geleneksel çocuk oyunlarının, öğretim programlarının amaçları doğrultusunda düzenlenmesi ve öğreticilerin bu konudaki
farkındalıklarının artırılması gerekiyor.
Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisinde (GEFAD) yayınlanan çalışmaya göre öğretmen adayları oyunların matematik öğreniminde etkili ve fonksiyonel bir modern öğretme-öğrenme aracı olduğu görüşüne katılıyor. Matematik eğitiminde geleneksel oyunlar; öğrencilerin dersten keyif almasını sağlamak, çocukların matematik korkusunu azaltmak ve ilgilerini olumlu olarak çekmek için etkili oluyor. Bu durum özellikle ilköğretim çocukları için etkili bir öğretim olarak görülüyor. Son yıllarda yapılan çalışmalarda oyun ile dil, iletişim, ilişkilendirme, duygu, biliş, empati ve yaratıcılık arasındaki ilişkinin becerileri geliştirdiği görülüyor. Yapılan çalışmada da eğlenerek öğrenmenin etkili, ilgili ve başarılı öğrenme sağladığı, motivasyonu yükselttiği savunuluyor.
Oyunla öğrenme kalıcı oluyor
Çalışmaya katılan öğretmen adaylarının bazıları geleneksel oyunların matematik öğretiminde araç olarak kullanılmasının kalıcı öğrenme sağlayacağını belirtiyorlar. Ayrıca öğretmenlere göre kalıcı öğrenmenin yanında matematik öğreniminde geleneksel oyunların yardımı ile yaparak, yaşayarak öğrenmenin ve aktif katılımın sağlanacağı belirtiliyor. Bazı öğretmen adayları, geleneksel oyunların zor ve kafa karıştırıcı olabileceğini düşünseler de genellikle çocukların bilişsel-duyuşsal ve psikomotor becerilerinin gelişimine katkı sağladığını vurguluyor. Öğretmen adaylarına göre geleneksel çocuk oyunları ile öğretimde öğrencilerin dikkatlerinin toplanması mümkün.
Oyun oynamak öğrenmeyi zenginleştiriyor ve hayatın içinden etkinliklere dönüştürüyor. Çalışmaya katılan aday öğretmenlerden biri BOP, sıçratan top, yumurta yarışı, adamın gözü gibi geleneksel oyunların matematik öğrenmede önemli olduğunu söylüyor. Örneğin; BOP isimli Ordu yöresine ait oyunda, çocuklar 100’e kadar altışar, yedişer, sekizer ve dokuzar sayıları ritmik sayıyorlar. Bu oyun, çocuğun soyut kavramlar içeren matematiği somutlaştırmasını kolaylaştırıyor. BOP ve benzeri oyunlar derslere etkin katılımı ve konunun pekiştirilmesi açısından oldukça önem taşıyor. Böylece yapılan çalışma genel olarak oyunlarla somutlaştırmayı, yaparak, yaşayarak ve farkında olmadan öğrenmeyi ve çocukların gelişimini sağlıyor.
Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, geleneksel çocuk oyunlarının öğrenme ortamlarında etkili bir biçimde kullanılabilmesi için öğretmen adayları ile uygulamalar yapılması ve bu uygulamalar sırasında öğretmen adaylarının tasarım ve uyarlama sürecinde aktif rol almaları gerekiyor.
#matematik #oyun #gelenek #kültür #eğitim #öğretim #beceri #gelişim
