Cep telefonu, bilgisayar ve tabletlerde geçirdiğimiz sürenin fazlalığı, gündemi takip etme, bilgi edinme, okuma ve okuduğunu anlama becerilerinde zorluklara yol açabiliyor. Hem hızlı okuma hem de okuduğunu anlama yeteneğini geliştiren biyonik okuma tekniği, bu sorunları aşmada etkili bir çözüm sunuyor. 13 Kasım 2024

İnsanlar daha kısa zamanda çok iş yapabilmek için zamanla yarışıyor, okumayı ya da okuduğunu anlamayı hızlandıracak her türlü yöntemi deniyor. Anlayarak hızlı okuma, öğrencilerin akademik alanda başarılı, bireylerin iş hayatında daha aktif olmasını sağlıyor. Hızlı okuma, sadece dakikada okunan kelime sayısı değil, aslında daha kısa sürede daha fazla anlama oranını yakalayabilmeyi sağlıyor. Biyonik Okuma, gözün metni çeşitli işaretler aracılığıyla işlediği yeni bir okuma yöntemi olarak okumayı kolaylaştırıyor. Biyonik okumada her kelimenin genelde ilk harfleri ya da heceleri vurgulanıyor. Böylece okuyucu sadece vurgulanan kısmı okuyor ve beyin okunan kelimeyi tamamlıyor.

Teyyaredüzü Şehit Ufuk Bingöl Ortaokulu’nda Türkçe Öğretmeni Asuman Kaya ve Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Ülkü Kara’ya ait “Biyonik Okuma Tekniğinin Okuma Eğitiminde Kullanılabilirliği” isimli çalışma, klasik okuma yöntemlerinin yetersiz kaldığını öne sürüyor. Araştırma, biyonik okuma tekniklerinin, ortaokul 6. sınıf öğrencilerindeki okuma hızını nasıl etkilediğini ve bu teknikle yapılan hızlı okumanın anlama oranını nasıl belirlediğini incelemeyi amaçlıyor.

Hızlı okuma tekniğiyle benzer özellikleri bulunan “biyonik okuma" tekniği, daha pratik ve uygulanabilir oluşunun yanı sıra herhangi bir eğitime gerek duyulmaması nedeniyle ilgi çekiyor. Biyonik okumada metinlerdeki kelimelerin sadece temel kısımları vurgulanacak şekilde biçimleniyor. Böylece kelimenin sadece bir kısmına odaklandığımızda, bu kısım beyine iletiliyor. Özellikle internet ve bilgisayarı yoğun kullanan bireylerin ekrana bakma sürelerini daha aza indirmek açısından biyonik okumaya uygun bir ara yüzün hem zamandan hem de sağlık açısından kullanışlı olacağı öngörülüyor.

Çalışmada, Giresun ili merkez ilçesindeki Teyyaredüzü Şehit Ufuk Bingöl Ortaokulu 'ndaki 6’ncı sınıflar arasından rastgele seçilen iki sınıf üzerinde hızlı ve etkin okuma ile ilgili bir araştırma yapılıyor. Veriler okuma hızı ölçümleri ve "Okuduğunu Anlama Becerisi Ölçeği" kullanılarak toplanıyor. Ölçüm araçları, araştırmacı tarafından ders kitaplarından yararlanılarak hazırlanıyor. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden "Sontest Kontrol Gruplu Deneysel Model" yöntemi kullanılıyor. Bu model, uygulanan öğretim yönteminin etkilerini ölçmek için bir deney grubunu ve bir kontrol grubunu karşılaştırıyor. Müdahale öncesi ve sonrası ölçümler yaparak, bu yöntemin etkilerini değerlendiriyor.

Biyonik okuma metni ve normal metin karşılaştırması

Araştırmada 2022-2023 eğitim-öğretim yılı 6’ncı sınıf ders kitaplarında yer alan farklı türlerdeki (düşünce yazısı, şiir ve olay yazısı) 6 adet metin seçiliyor. Seçilen metinler, belirlenen iki sınıftan birine biyonik okuma tekniği gösterilerek okutulurken diğer sınıf klasik okuma teknikleri ile metinleri okuyor. İki sınıfın da metinleri okuma hızı ve anlama puanları ölçülüyor. Yapılan testlere göre biyonik okuma tekniği öğrenen ortaokul öğrencilerinin diğer gruba göre daha hızlı okuduğu ve okuduğunu daha iyi anladığı görülüyor.

Deney grubu, düşünce yazılarını ortalama 2.34 dakikada tamamlarken, kontrol grubu bu süreyi 2.45 dakikada tamamlıyor. Şiir okuma süresinde deney grubu ortalama 0.30 dakikada metni bitirirken, kontrol grubu 1.14 dakikaya ihtiyaç duyuyor. Olay yazısı türünde ise deney grubu ortalama 1.31 dakikada okuma yaparken, kontrol grubu 1.32 dakikada tamamlıyor.

Okuduğunu anlama testinde, düşünce yazısında deney grubu 100 üzerinden 83,05 puan alırken, kontrol grubu 71,65 puanda kalıyor. Şiir testinde deney grubu 82,75 puanla öne çıkarken, kontrol grubu 71,5 puan alıyor. Olay yazısında ise deney grubu 97 puanla en yüksek başarıyı gösterirken, kontrol grubu 81 puanda kalıyor. Bu sonuçlar, biyonik okuma tekniğinin okuduğunu anlama başarısını belirgin şekilde artırdığını gösteriyor.

Biyonik okumanın zamandan tasarruf sağlamanın yanı sıra anlamayı da olumlu etkilediği dikkate alındığında özellikle sözel derslerde ve uzun okumalarda kullanılması tavsiye ediliyor.


Çalışmada biyonik okuma tekniğinin, dijital ortamlarda ve yabancı dil öğreniminde de kullanılabileceği vurgulanıyor. Araştırmacılar, tekniğin düzenli olarak uygulanmasının, öğrencilerin okuma ve anlama becerilerinde kalıcı iyileşmeler sağlayabileceğini ifade ediyor. Gelecek araştırmalarda, biyonik okuma tekniğinin farklı metin türlerinde ve çeşitli yaş gruplarında daha geniş kapsamlı incelenmesi bekleniyor. Bu gelişmelerin, biyonik okuma tekniğinin eğitimdeki yerini güçlendireceği öngörülüyor.

#okuma #biyonikokuma #eğitim #hızlıokuma