Kalp krizlerinin çoğu, ne yazık ki hastalar herhangi bir tedaviye başlamadan önce ölümle sonuçlanıyor. Kalp kaynaklı acil bir sağlık problemi ortaya çıktığında kişiler genellikle sağlık hizmetini çağırmakta geç kalabiliyor. Oysaki, acil durumlarda etkin sağlık hizmeti hayati öneme sahip. Nesnelerin İnterneti Tekniğine (Internet of Things, IoT) bağlı geliştirilen bir erken uyarı sistemi, tam da o kritik anda devreye girerek, SMS yoluyla hasta yakınlarını ve acil durum merkezlerini bilgilendiriyor. Bu teknik pek çok hayat kurtarabilir.
Sedef Subölen,5 Ağustos 2024
Son yıllarda modern sağlık hizmeti tanı ve tedavisinin taleplerini yerine getirmek için sağlık teknolojilerinde ve biyomedikal cihazlarda çok fazla ilerleme kaydediliyor. Sağlık merkezlerindeki gelişmiş medikal ekipmanlar hızlı ve hassas analiz sağlasa da özellikle kronik hastalıklar için hastaların ve yaşlıların gerçek zamanlı izlenmesine ihtiyaç var. Özellikle yaşlıların ve kronik hastalıkların sayısı hızla arttıkça, geleneksel sağlık hizmetlerinin dezavantajları giderek artıyor. Bunun en önemli nedeni sağlık hizmetlerinin yalnızca hastanelerde ve sağlık merkezlerinde veriliyor olması. Bu da geleneksel yöntemlerin acil durumlarda yetersiz kaldığı anlamına gelebiliyor.
Faruk Enes Oğuz ve Kocaeli Üniversitesi’nden Prof. Dr. Emine Doğru Bolat’ın, Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’nde yayınlanan çalışmasında, modelleme sistemi yöntemi kullanılarak sağlık alanında erken uyarı sisteminin önemine dikkat çekiliyor. “Nesnelerin İnterneti Tabanlı Akıllı Uzaktan Hasta Sağlık Takip ve Uyarı Sistemi” isimli çalışmaya göre geleneksel sağlık hizmetlerinin dezavantajlı olduğu durumlar için bir alternatif geliştirmek önemli. Araştırmacılar, nesnelerin İnterneti (IoT) denilen uzaktan izleme, algılama ve bulut sunucusunu bağlama gibi kullanım kolaylığı veren kişiselleştirilmiş sağlık sisteminin önemine değiniyor. Bu sistemden yola çıkarak geliştirdikleri bulut tabanlı izleme sistemini alternatif bir yöntem olarak sunuyor.
Kaynak:İdeogram
Uzaktan kalp ölçümü yapabilen bir teknoloji
Araştırmacılar, tüm sensör (EKG, kandaki oksijen miktarı, vücut sıcaklığı, nabız) verilerini tutan ve EKG sinyallerini yanlış alarmlara karşı analiz eden çok fonksiyonlu bir izleme sistemi öneriyor. Amaç hastaların ve yaşlı insanların EKG, SpO2 (kandaki oksijen) gibi fizyolojik işaretlerini sürekli olarak takip edip acil durumlarda bildirim veren ve klinisyene ileten bir sistem tasarlamak. IoT tekniği ile insanların tüm fizyolojik durumlarını bulundukları her yerden takip edebilmek mümkün. Üstelik bu teknik yüksek maliyet de gerektirmiyor. IoT sayesinde uzmanlar hastalarının durumlarını sürekli ve gerçek zamanlı şekilde kolaylıkla izleyebiliyor. Düşük maliyet ve takip kolaylığıyla, hastanın kalp verilerini toplayan cihazların verileri hasta yakınlarına ya da doktora anlık olarak gönderebilmeleri mümkün oluyor.
Oğuz ve Doğru Bolat’a göre, önemli sağlık durumu göstergeleri olarak kabul edilen KH (Kalp Hızı), KHD (Kalp Hızı Değişkenliği) ve vücut sıcaklığı gibi durumların önemli bir tanı değeri var. Yakın zamana kadar bu fizyolojik özelliklerin sürekli izlenmesi sadece hastane ortamında mümkünken günümüzde giyilebilir teknolojinin gelişmesiyle bu özellikler doğru, sürekli ve gerçek zamanlı olarak izlenebiliyor. Bu da kişinin fiziksel aktivitelerinin durumu ve bu aktivitelerin vücutlarına etkisinin, hastaneye gitmeden uzaktan teşhis edilebileceği anlamına geliyor. Araştırmacılar, herhangi bir riskli durum ortaya çıktığında sistemin alarm verdiğini ve karşı tarafa sinyal gönderdiğini aktarıyor. Böylece olası bir krizde zaman kazanılabiliyor.
Kaynak:Freepik
Akıllı telefonlarla takip mümkün
Sensör düğümlerinden toplanan veriler Bluetooth ile Android uygulamaya iletiliyor. Bu uygulama üzerinden hasta kendi EKG sinyalini, kanındaki oksijen seviyesini, nabız ve vücut sıcaklık değerlerini görebiliyor. Daha sonra “Firebase Realtime” Database üzerinde depolanan veriler, durumu tahmin etmek ve EKG verilerini analiz etmek için Matlab’a gönderiliyor. İşlenen veriler Android uygulama kullanılarak tıbbi uzmanlar veya hasta yakınları tarafından görülebiliyor. Önerilen sistemde, iki Android uygulama mevcut. Bunlardan birincisi hastanın kullandığı uygulama. Bu uygulama ile hasta sisteme kayıt yaptıktan sonra Firebase üzerinde hasta bilgilerini içeren bir kayıt oluşturuluyor. Hasta uygulamayı başlattıktan sonra fizyolojik özellikler hem ekran üzerinde gösteriliyor hem de Firebase’e kaydediliyor.
Görsel 1: Sistemin Mimarisi
Kaynak:Nesnelerin İnterneti Tabanlı Akıllı Uzaktan Hasta Sağlık Takip ve Uyarı Sistemi
Doktor değerleri anlık olarak takip edebiliyor
Araştırmacılara göre geliştirilen bu sistem ile doktor sisteme kayıtlı hastaları kendi sisteminden kolaylıkla görüntüleyebiliyor ve ilgili hastaya ait tüm kayıtlar ekranına geliyor. Bu ekranda, hastanın kanındaki oksijen değeri, vücut sıcaklığı ve nabzının yanı sıra EKG sinyal kaydı da yer alabiliyor. Ayrıca, eğer hastada anormal bir durum varsa ekrana uyarı mesajı geliyor. Herhangi bir riskli durum olmasa da normal takip süreçleri bu ekrandan yapılabiliyor.
Kaynak: İdeogram
Hastanın kullandığı uygulamada kandaki oksijen değerinin yüzde 95’in altına düşmesi, vücut sıcaklığının 36 C°-37 C° aralığında olmaması, nabzın 60-100 birim arasında olmaması durumunda uzman doktora ve hasta yakınlarına uygulama üzerinden SMS ile bildirim gönderiliyor. Böylece acil durum kritik bir eşiğe gelinmeden harekete geçmek için zaman kazandırabiliyor.
Kaynak:Freepik
Bu sistem önemli bir ihtiyaç
Araştırmacılara göre hastanın fizyolojik durumunun izlenmesi büyük bir ihtiyaç. Sistem bu takibe imkân verse de araştırmacılara göre bu tek başına yeterli değil. Hastaların sistemi düzenli olarak kullanmaları, düzenli aralıklarla EKG sinyalleri, kandaki oksijen miktarı, kalp atış hızı gibi ölçümleri sistem üzerinden yapmaları gerekiyor. Hastalar tek başınayken kendi durumlarının aciliyetinin farkında olmakta zorlanabiliyor. Bu nedenle değerlerini kontrol etmeyi ihmal etmemeleri gerekiyor. Böylece uzmanlar uzak ve yakın tarihteki verileri kontrol ederek, karşılaştırarak analiz yapabiliyor ve acil durumlarla ilgili harekete geçebiliyor. Araştırmacılar yapılan çalışmada ayrıca sisteme tansiyon ölçümü gibi özelliklerin de eklenerek daha kapsamlı bir izleme ve değerlendirme sistemi oluşturulmasını öneriyor. Böylece sistem daha kapsamlı ve istikrarlı hale getirilebilir ve insan sağlığı için en üst düzey verim alınabilir.
#erkenuyarı #sağlık #kalpkrizi #hasta #doktor #uzaktanizleme
